TS-11 Iskra

Historia samolotu

Samoloty PZL TS – 11 Iskra powstawały od lat sześćdziesiątych. Mimo tylu lat od premiery pierwszych modeli dalej służą w polskim wojsku. Konstrukcja była nowoczesna jak na tamte lata i pozwalała naszym pilotom na naukę latania na odrzutowcach. Do roku 1987 odrzutowiec produkowała fabryka WSK „PLZ Mielec”. Ten zakład słynie po dziś dzień z produkcji motorów.

Trudne początki

Polacy nie produkowali wcześniej samolotów o napędzie odrzutowym. Przy swoich pracach musieli się wzorować na samolotach zachodnich oraz radzieckich. Pracując nad Iskrą, opracowali wiele nowatorskich rozwiązań. Ułożenie zegarów opracowane w pierwszym modelu pozostało bez zmian do dzisiaj, co świadczy o tym, że praca inżynierów może stanowić wzór dla dzisiejszych projektantów maszyn. Okazuje się, że samolot pomimo sporej liczby usterek, pozwala pilotowi na wyjście z takich opresji, jak wyłączenie silnika podczas lotu. Kilka brawurowych akcji na swoim koncie ma pilot Ludwik. Natkaniec. Dzięki jemu doświadczeniom Iskra stawała się coraz lepszym samolotem.

zdjęcie – Radomil – wikimadia commons

Polska myśl techniczna

Konstrukcja samolotu cały czas ewoluowała w poszukiwaniu ulepszeń. W kolejnych latach pojawiały się modele godne nowych zadań. Maszyna odnosiła sukcesy nie tylko w naszym kraju. Jeden z modeli (bis D), został zakupiony przez rząd Indii, jako samolot wojskowy.
Samoloty służyły jako samoloty rozpoznawcze oraz szkoleniowe. W 1964 na Iskrach rozpoczęto szkolenia nowych adeptów lotnictwa. Doświadczeni piloci potwierdzili wartość odrzutowca, bijąc na nim rekordy prędkości lotu.
W roku 2012 rząd rozpoczął prace, które mają na celu zmianę podstawowego samolotu szkoleniowego z Iskry na samoloty klasy LIFT (Lead in Fighter Trainer), ze względów finansowych. Jak dotąd zmiana nie nastąpiła, co oznacza, że w dalszym ciągu będziemy oglądali Iskrę w powietrzu.

zdjęcie – Radomil – wikimadia commons

Gdzie można obejrzeć Iskrę?

Samoloty często pojawiają się na pokazach lotniczych. Po raz pierwszy widziałem go z bliska na Zamojskim Pikniku Lotniczym w roku 2011. W tym mieście działa zespół Akrobacyjny Biało-Czerwone Iskry. Ten model można obejrzeć w wielu muzeach wojskowych, między innymi w Zabrzu, Bydgoszczy i Krakowie. Najpiękniej prezentuje się w powietrzu. Kilka modeli znajduje się w rękach prywatnych. Czasem na portalach aukcyjnych pojawiają się propozycje sprzedania Iskry, oczywiście w wersji cywilnej. Jeśli masz nadmiar gotówki, możesz pokusić się o licytowanie.

Modele TS-11 Iskra

Polscy modelarze nie maja szczęścia do modelu Iskry, tego ważnego dla naszego lotnictwa samolotu. Dostępny model 1:72 przepakowywany przez wiele firm ma już swoje lata za sobą. Pogłoski o wypuszczeniu modelu 1:48 przez Revella okazały się zwykłym chciejstwem. Dostępny model z firmy Modelbud w skali 1:48 to jednak model trudny w montażu i zawierający błędy, np. brak pełnego mechanizmy wypuszczanych klap.

Nadzieje budzi zapowiadany przez Arma Hobby model TS-11 Iskra opracowany z 3D. Będzie przygotowany w dwóch standardach, prostym i wypasionym.

Uzupełnienie

Dostepnę są już modele żywiczne 1/48 i cala seria modeli plastikowych 1/72 z Arma Hobby. Więcej na stronie TS-11 Iskra w sklepie producenta.